V1 in West-Vlaanderen

  • Increase font size
  • Default font size
  • Decrease font size

Chronologie

 

1942 maart Dr. Robert Lusser ontwerpt een onbemand vliegtuigje: de Fi 103.
  herfst Eerste testvlucht met een bemande Fi 103.
  24 december Lancering van een V1 met een Argus propulsiejet.
1943 27 juni Eerste lange-afstandsvlucht over 234 km.
  18 juni

Er wordt beslist om voor de V1 in Noord-Frankrijk vier ondergrondse bunkers te bouwen (codenaam "Wasserwerk") en 96 kleine veldstellingen of "zware basissen".  Dit zijn vier effectieve ("Einsatzstellungen") en twee reservestellingen ("Ausweichstellungen" of "Erzatsstellungen") voor elk van de 16 batterijen van het 155ste Flakregiment.  Tegelijk wordt beslist om de V1-productie van de Fieseler-Werke in Kassel over te brengen naar de VW-fabrieken in Fallersleben bij Wolfsburg.

  18 augustus

Eerste bombardement op het onderzoeks- en productiecentrum Peenemünde: Peenemünde-West was voor de V1.  Het 1.500 meter meer oostwaarts gelegen Peenemünde-Oost was voor de V2 (Operatie "Hydra").  De V2-productie gaat ondergronds in Nordhausen (Harzgebergte). Krijgsgevangen uit het nabijgelegen concentratiekamp van Dora doen er het werk.

  eind augustus Begin bouw ondergrondse basis te Siracourt (bij St. Pol-sur-Ternoise, Pas-de-Calais), een zgn. "Wasserwerk". Dit wordt het zwaarst gebombardeerde doelwit in Noord-Frankrijk (5070 ton in 27 raids). Zwaarder dan de nooit gebruikte V2-bases van Eperlecques (op 27 aug. uitgeschakeld) en Wizernes en de V3-basis van Mimoyecques (uitgeschakeld op 6 juli 1944). De basis wordt pas in augustus in de steek gelaten en hijhoorde tot de IXde Afdeling, zoals de basissen in West-Vlaanderen.
  23 september Al 58 van de 96 zware basissen voltooid in Noord-Frankrijk. Enkele daarvan kunnen nog worden bezocht: Achtstratenbos tussen Wallon-Cappel en Morbecque (bij Hazebroek) en Val Ygot bij Ardouval in Normandië (ten zuiden van Dieppe).
  9 november Eerste geallieerde luchtfoto's van een V1-basis (Bois Carré bij Abbeville) op aanwijzing van het verzet.
  5 december tot maart ’44 "Operatie Crossbow", een geallieerd bommenoffensief dat o.m. tot doel heeft alle V1-basissen uit te schakelen. 93 raken beschadigd of worden vernietigd.
1944 februari De Duitsers laten hun zware basissen in de steek en beginnen lichte basissen te bouwen met ca. 2.500 krijgsgevangenen uit Buchenwald. Tegen april zijn er 156 klaar. Een zware basis telde een 15-tal gebouwen, goed voor 3.500m³ beton. De lichte tellen maar een zestal elementen en maar 200m³ beton. De opvallende ski-vormige opslagplaatsen b.v. zijn er niet meer te zien evenmin als de beschermende muren bij de lanceerhelling.
  6 juni D-Day. De geallieerde landing in Normandië. De Slag om Normandië duurt bijna drie maanden. Dan gaat het snel: Parijs wordt bevrijd op 25 augustus, Brussel en Antwerpen begin september (resp. 3 en 4 september), nog voor Ieper (6 september).
  13 juni

Eerste V1-aanval op Londen (Operatie "Eisbär"). Die aanvallen duren tot eind augustus. 85% van de V1's richting Engeland (bijna uitsluitend Londen) vertrekken van lichte basissen in Noord-Frankrijk en 15% van vliegtuigen. Er wordt maar één zware basis meer gebruikt: die van le Bois de la Serre bij Le Nieppe.

Tijdens de nacht van 12 op 13 juni valt al een eerste V1 op West-Vlaanderen, in de Hoogledestraat te Kortemark. Wellicht gaat het om een "ronddraaier" (Kreislaufer), want volgens getuigen kwam hij "uit de andere richting".

  24-25 juni In het Frans-Vlaamse Merckeghem komen 14 mensen om het leven bij een nachtelijk bombardement dat eigenlijk bestemd was voor de V1- basis van Volckerinckhove, zo'n drie kilometer daar vandaan. Dit "ongeval" maakt duidelijk wat er in West-Vlaanderen had kunnen gebeuren wanneer de geallieerde bevrijders wat langer op zich hadden laten wachten.
  4 juli

V1 op Poperinge. In de weide van Maurice Vanheste, St.-Sixtusstraat 59, werd een paard een poot afgerukt. Het dier diende afgemaakt. De ezel waarmee Maurice zijn melkronde deed, bleef ongedeerd.

Op dezelfde dag ontplofte een V1 "rond Wijtschate" (Duflou).

  8 juli

Eerste V1 met een Heinkel 111 afgevuurd op Londen.

Diezelfde dag slaat een V1 in in de Westkerkestraat te Eernegem. Er vallen drie doden: Edward Dereere (62 jaar), zijn zoon Omer (33 jaar) alsook Margriet Vanthournout (26 jaar).

  19 juli  V1 op Rollegem
  21 juli

Geallieerd bombardement op het station van Kortrijk, gericht tegen de aanvoerlijnen van de V1 naar Noord-Frankrijk. 172 mensen komen daarbij om het leven.

Ook andere stations waren het doelwit. Zo werd onder meer het station van Kortemark gebombardeerd op 20 juli.

  22 juli De 5000ste V1 is afgevuurd.
  25 juli In Kortemark komt Constant Decleir om het leven door een ontploffende V1.
  27 juli Op het gehucht De Klyte (Reningelst) overlijdt Camiel Dequecker op zijn aardappelveld door de klap van een neervallende V1. De V1, een "ronddraaier" wordt later tot ontploffing gebracht
  3 augustus Een record van 316 V1's op één dag afgevuurd. De geallieerden zetten 1114 vliegtuigen in tegen V1-basissen. Eveneens een record.
  7 augustus De basissen ten zuiden van de Somme worden opgeheven. Intussen zijn de Duitsers al begonnen met de bouw van nieuwe basissen in West-Vlaanderen. Daartoe worden "Russische" krijgsgevangenen vanuit het Britse Kanaaleiland Alderney ondergebracht in de werkkampen Proven en Kortemark (Markhove).
  11 augustus De Oekraïner Gregori Kubobko overlijdt in Proven aan de gevolgen van dysenterie.
  14 augustus

De Oekraïner Fedor Fourman wordt doodgeslagen op de basis in de Kallestraat (nr. 14) na een mislukte vluchtpoging.

Omstreeks die tijd wordt de "Rus" Iwan Scharburg doodgeschoten op de basis Far West te Reninge (nr. 17) na een vluchtpoging. Scharburg is na de oorlog niet opnieuw begraven omdat niemand zijn grafkuil wist liggen.

  19 augustus  V1 op Kortrijk (Walle)
  22-23 aug. V1 valt neer in Damme maar ontploft niet. Volgens de verzetsbeweging Zig was hij gelanceerd door een vliegtuig boven St.-Kruis (Brugge).
  23 augustus Het hoofdkwartier van het 155ste Flakregiment met Oberst (kolonel) Max Wachtel wordt van de Somme (Saleux) naar Noord-Frankrijk (Roubaix) overgeplaatst. De volgende dagen komt het bedieningspersoneel van de 4de Afdeling vanuit Normandië toe in West-Vlaanderen.
  1 september

De laatste van de 8892 V1's wordt uit Noord-Frankrijk afgevuurd. De Duitsers maken zelf hun lanceerinstallaties onklaar met explosieven. De Duitse lanceertroepen verplaatsen zich naar de Eifel en op de rechter Rijnoever: in Nederland en ten oosten van Keulen.

Om 7 uur 's morgens (6 uur Belgische tijd) ontsnappen 42 gevangenen uit het kamp van Markhove. Van 39 onder hen slaagt de vlucht. De Duitser Rudi Busch en de Sudentenduitser Josef Lammel worden neergeschoten. De Pool Stanislas Mroz wordt gewond opgepakt en op de speelplaats van het schooltje geëxecuteerd. Voordien waren er in dat kamp al drie gevangenen aan longtuberculose overleden. Een zevende was bij aankomst (op 28 juli) al overleden aan een schotwonde.

Het succes van die vlucht is toe te schrijven aan het feit dat de wachtpost deserteerde.

  2 september Op een binnenweg tussen Vlamertinge en Elverdinge wordt een vrachtwagen met vijf "ongeladen torpedo's" door geallieerde vliegtuigen in brand geschoten. Het paard van landbouwer Jules Lemahieu wordt daarbij gedood.
  4 september Terugtrekkende Duitsers brengen op het domein Calemont (Ruien) 56 V1's tot ontploffing. Op die plaats zou een ondergronds depot komen om een aantal basissen in West-Vlaanderen te bevoorraden.
  7 september Eerste V2 richting Parijs vanuit de Ardennen en twee V2's richting Londen vanuit Nederland.
   16 september  De start van de tweede V1-campagne tegen Londen. Ook Antwerpen, Luik, Brussel en enkele andere steden leren de V1 kennen.
   8 oktober  V1 maakt drie slachtoffers in Zwevegem. Madeleine Vercruysse (31j.), haar dochter Georgette Vanassche (4 jaar) en Mariette Vandeburie (15j.). (Info Laurent Tack)
  15 november V1 op de wijk Bosmolens (Izegem). Drie huizen vernield en vijf doden: Magdalena Deldale-Parmentier en haar twee kinderen Jacques en Maria. In het huis ernaast overlijden Charles Deldale en zijn kleinkind Mariette.
  16 december De V1-aanvallen zijn voortaan vooral gericht op Antwerpen (8696), Luik (3141), Londen (275) en Brussel (151). Antwerpen was de belangrijkste toevoerhaven van de geallieerden en is pas sinds 20 november bruikbaar. Op 16 december slaat een V-wapen (V1 of V2 is niet met zekerheid bekend) in op de bioscoop "Rex". Daarbij komen in één klap 567 mensen om, onder wie 296 geallieerde militairen.
  29 december  V1 op Wortegem (bij Anzegem). Een moeder en haar zeven maanden oude baby raken gewond.
 1945 1 januari  V1 op Kortrijk
  13 januari

 V1 op een veld in Kooigem

Twee gewonden in Avelgem. 50-tal huizen beschadigd.

  22 januari  Eén dode in Beernem.
  februari  Op de Conferentie van Jalta aan de Zwarte Zee wordt Europa in een westerse en een communistische invloedsfeer verdeeld. Ook wordt overeengekomen om krijgsgevangenen na de oorlog uit te wisselen. In uitvoering van het daar gesloten akkoord worden later 1,5 miljoen "Russische" krijgsgevangenen aan de Sovjetunie uitgeleverd, onder wie de dwangarbeiders van de V1-basissen en zij die van die basissen ontsnapt waren. Wie met de westerse beschaving in aanraking gekomen was, kwam zonder uitzondering in de Goelagkampen terecht. Velen overleefden die niet.
  2 maart  Laatste V1 op West-Vlaanderen (Tielt). (Raymond Delcommune)
28 maart Laatste V1 op Londen. Op 7 maart waren geallieerde troepen bij Remagen op de rechteroever van de Rijn geraakt.
  8 mei VE-Day. Victory in Europe-Day. Einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa. In het Oosten geeft Japan zich pas op 2 september (VJ-Day)over na atoombommen op Hiroshima (6 aug. ) en Nagasaki (9 aug.). De VS had het kernwapen ontwikkeld op aansturen van een uitgeweken Duitse jood (Einstein) en onder leiding van een (Oppenheimer). Als zowel de V-wapens als de atoomwapens in handen van de Duitsers terecht waren gekomen, dan had de oorlog wel nog een andere wending kunnen nemen.

De ontwerper van de A4 of V2-raket, Wernher von Braun, werkte in de VS verder aan de SaturnusV-maanraket. Ook ir. Willy Fiedler, die de bemande V1 (Reichenberg) had getest, heeft in de VS de V1 verder helpen ontwikkelen tot de moderne kruisraket (cruise missile).