|
|
|
|
© kaart: SVB |
© foto: Giswest |
De helling was in aanbouw op het gemarkeerde perceel. De grijze lijn stelt het kleine aardeweggetje voor. Op de plaats van de rode cirkel hebben we betonblokken van de helling gevonden. Onze getuige woont op de plaats van het bruine vierhoekje op de kaart links. De eigenaar van het beton en het land is Jean Pierre Declerck uit Kuurne.
Situering
Als we van Gits naar Kortemark rijden langs de Kortemark-Ellestraat vinden we aan onze rechterkant de Tegelarestraat. Ca. 600 meter die straat in vinden we rechts een aarden weggetjeje die na enkele meters een haakse hoek maakt naar rechts. Aan het eind van dat pad lag vroeger een bosje.
Sporen
Aan de rechterkant van het aarden pad liggen nog enkele brokken van de steunblokken voor de lanceerhelling. Deze werden uitgehaald en daar gelegd omtrent het jaar 1955. De lanceerplaat zou nog ergens in het gemarkeerde stuk land zitten zo'n meter onder de grond, omdat hij te groot was om uit te halen.
Dit is een foto van het uitgehaalde steunblok. We vermoeden dat het een van de steunblokken is die het verst
liggen van de lanceerplaat m.a.w. het linker of rechter deel van een paar steunblokken, zoals die er nog
liggen in nr. 6 Torhout (Groenhovebos). Sinds 2005 ligt het blok in het VTI van Ieper.
Getuigen en bronnen
Jozef Vergote uit de Grijspeerdstraat was 16 jaar toen ze een basis bouwden op deze plaats. Onze getuige, die nog 2de was op het kampioenschap driebanden van België, vertelde ons dat hij geluk had. Hij was juist 1 maand te jong om te moeten gaan werken in Duitsland. De werkzaamheden werden afgeschermd met camouflagenetten en prikkeldraad. Er zou ook een Pool ontsnapt zijn van deze basis. Hij ging werken als schoenmaker, maar hij kon alles niet zo goed verwerken en men denkt dat hij zelfmoord heeft gepleegd. (Nvdr. Wellicht wordt hier de Oekraïner Waltr Oprysk bedoeld, die een tijdlang schoenmaker was in Handzame. . Hij pleegde geen zelfmoord, maar hij was ziekelijk jaloers en bracht zijn vrouw om het leven. Later is hij naar de VS geëmigreerd.)
Jozef Vergote nam ons mee naar Jozef Callewaert die iets ouder was ten tijde van de bezetting. De krijsgevangenen die op de basis moesten werken, verbleven in Jozef Callewaert zijn koeienstal. Zijn boerderij is al zo'n 300 jaar oud.
Jozef Callewaert had het ook over een dwangarbeider die weggelopen was. Deze zogenoemde Rus was weggelopen op een zondag toen ze water gingen halen uit de waterput. Omdat de krijgsgevangenen er zo armoedig uitzagen, verstopte Jozef eens wat aardappelen in het water. Hij weet echter niet of ze ervan hebben kunnen eten of niet. Toen hij met krijsgevangenen in contact kwam, ontdekte hij dat er een tabaksboer uit Oekraïne tussen zat. Die man was 62 jaar oud. De pensioenleeftijd is 65 jaar. Dwangarbeid was heel zwaar en veel te eten kregen ze niet. Volgens Jozef Callewaert zat er tussen de Duitsers ook één SS'er. Jozef Callewaert zag de dwangarbeiders werken met paarden en 's avonds hoorde hij ze dan zingen. Hij vertelde dat er een helling stond van zo'n 40 à 50 meter lang. Er lag ook een ronde betonblok met een straal van ongeveer 20 meter, wellicht de grondplaat van het richthuis.
In Gits viel er ook een V1 neer recht in een gebouw. De hele zijkant van het gebouw was weg. De V1 ontplofte gelukkig niet. De Duitsers groeven ter plaatse een kuil en deden de V1 in de kuil ontploffen. Hierbij stortte heel het gebouw in elkaar. Jozef Callewaert kende ook de basis in het Groenhovebos te Torhout. Dit is nummer 6 op de lijst.
De Duitsers hadden het over "Langenhoek".
De verzetsbeweging Clarence signaleerde deze basis de ene keer als "Leenbosch", de andere keer als "Gryspeerdmolen".
Volgens tal van getuigen was er een opslagplaats voor V1's in de thans verdwenen loods van "Ketelaere's" langs de weg Torhout-Liuchtervelde. Volgens Guido Daled vielen er gewonden bij het onruimen van die loods.
links: Jozef Callewaert, rechts: Jozef Vergote,
achtergrond: de koeienstal waar de dwangarbeiders zaten
