V1 in West-Vlaanderen

  • Increase font size
  • Default font size
  • Decrease font size

Krombeke (Canadabos)

 http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/canada.tif

 http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/canada%20gw.JPG

 Â© kaart: SVB

 Â© foto: Giswest


Situering

Op de weg van Poperinge naar Krombeke, voorbij De Lovie, links zo'n 500 meter de Canadaweg in, vinden we de best bewaarde en volledigste V1-basis in West-Vlaanderen. Wij danken Ronny Parret die ons de plaats aanwees. Hij vertelde ons dat hij in zijn kinderjaren langs die betonweg naar school reed met zijn fiets. Hij vroeg zich natuurlijk af waarom er een betonweg in dat bos lag. Na wat rondvragen, vertelde iemand hem dat men daar tijdens de Tweede Wereldoorlog een V1-lanceerhelling wou plaatsen.
Rechts vertrekt een betonnen weg van zo'n 120 meter met twee parallelle aftakkingen. De eerste naar de richtplaat (ca. 13 x 13m) en de tweede naar de lanceerplaat met twee dubbele steunblokken voor de schans.

Sporen

Op dinsdag 2 november 2004 hebben wij alle natuurlijk afval en (sluik)stortafval van zestig jaar ver verwijderd van de platen (met de toestemming van parkwachter Pierre Hubrau) en hebben wij alles opgemeten.

http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/grondplan_westvleteren.JPG
Dit is het grondplan van het betonwerk in het Canadabos.

 

Bovenaan, loodrecht op het betonnen weggetje, loopt de Canadaweg.

 

Meer naar onderen zie je een praktisch vierkant stuk beton: de vloerplaat van het richthuis. Hier werd het magnetische kompas van de V1 juist gericht. In dat gebouw mocht geen ijzerhoudend metaal verwerkt zitten.

 

Je ziet dat er in de weg een knik zit. Dit is waarschijnlijk omdat je zo vanaf de Canadaweg niks zou kunnen zien van wat er gebeurde in het bos.

 

De lanceerplaat bevindt zich onderaan deze tekening.
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/grondplan_westvleteren_zoom.JPG

 

 

 

 

Dit is een detail van het vorige plannetje. Hier zie je nog eens de afvuurplaat.

Voor die plaat lagen nog eens 2 betonnen schansblokken voor de lanceerhelling.

Normaal hadden er nog zes paar enkele moeten liggen, maar die zijn waarschijnlijk weggehaald en als verhardingsmateriaal gebruikt.  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/lanceerplaat_westvleteren.JPG

 

 

Dit is een 3D-tekening van de afvuurplaat die de kracht moest opvangen van de explosief startende V1, m.a.w. om de wet van de traagheid zijn werk te laten doen.

Deze betonplaat bestond uit een fijne betonlaag van 15 cm dik met daaronder een ruwe betonlaag van ongeveer 1 meter dik.

De gleuven dienden om de stoomcatapult ("Dampferzeuger"), het startapparaat met de chemische reactiestoffen, te verankeren. 

 

 

 

 

 

 

 

http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/fotoweg.JPG
De betonweg in het bos. Let op de knik in de weg.


 http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/fotolanceerplaat.JPG
De lanceerplaat gezien vanaf de helling.


 http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/fotoschansblok.JPG
Het tweede dubbele schansblok. Bij het begin van de lanceerhelling
zitten de gaten voor de schanspoten nog dicht bij elkaar.


Getuigen en bronnen


De broers Inion

De boerderij van Sylvère en Gerard Inion in de Kallestraat te Westvleteren ligt op zowat één kilometer van de V1-basis in het Canadabos. De Duitse bewakers, die eerst in het Jagershof logeerden (op minder dan 500 meter van de basis), verhuisden vrij vlug naar deze meer veilige plek. Er sliepen zes Duitse soldaten en twee 'Feldwebels' (sergeanten). De soldaten sliepen in de voorplaats van het huis en de 'Feldwebels' sliepen in een apart kamertje ernaast. Ze bleven er ongeveer zes weken.

Het waren Russische gevangenen die de V1-site moesten bouwen. De sukkels moesten op hun blote voeten werken. Ze hadden enkel een gestreepte pyjamabroek aan. Gelukkig dat het zomer was. Van tijd tot tijd konden er toch enkele Russen wegvluchten.

Je mocht niet in de buurt komen van de werf. De Duitsers waren zenuwachtig, want de oorlog liep ten einde en de geallieerden waren op komst. Je bleef het best uit hun buurt.

De site die de Russen bouwden, heeft er nooit helemaal gestaan. Een deel van het beton was al gegoten, maar het hout voor de ondersteuning van de tent boven de ruichtplaat lag nog naast de Canadaweg. Het waren mooie groene balken van acht meter lang en met een doorsnede van ongeveer 25 à  30 cm. Het materiaal werd aangevoerd met vrachtwagens. Het was als het ware een klant en klaar bouwpakket.

Toen Sylvère op een dag appels aan het plukken was, dook er opeens een Rus uit het bos op. Sylvère gaf hem vlug een paar appels. De Rus vrat als een varken. Hij had waarschijnlijk in twee weken niet meer behoorlijk gegeten. Sylvère maakte met gebaren duidelijk dat hij naar het bos moest rennen, want op de boerderij stond een Duitse wacht met zijn MG (machinegeweer). Dat deed de Rus ook. Achteraf ging Sylvère nog met een paar boterhammen naar het bos, maar hij vond hem niet meer terug. Later hoorden ze dat hij op een boerderij in Westvleteren ondergedoken zat.

De Feldwebels controleerden alles tot in het detail. Zoals bij voorbeeld die keer dat er nog één perzik aan de boom hing. Op een dag was die "verschwunden" en de Feldwebels vroegen aan iedereen wie hem had geplukt. Ze verdachten ook hun eigen soldaten. Als een van de soldaten die perzik gepikt had, zou die zwaar gestraft geweest zijn. Later bleek dat de chauffeur van de officier, die dagelijks van Poperinge kwam om de bevelen te geven aan de Feldwebels, die gestolen had.
Ook de mensen van de boerderij moesten de toestemming van de Duisters hebben om kleren te halen uit de kasten in de kamers die de Duitsers opgeëist hadden!

In het Canadabos is er nooit een V1 afgevuurd. Onze vrienden hebben er wel zien overvliegen. Men kon ze goed horen. Op een dag hoorden ze  een doffe, harde knal. Achteraf bleek dat een paard gedood was  bij de ontploffing nabij Switch Road.

Op de boerderij werd er elke zondag gebakken. Ze bakten brood en dat rook goed. Het brood van de Feldwebels was gemaakt van "wiedzaad" en het zag er groen uit. De Feldwebels roken dat andere lekkere boord en ze wilden ook wat. Vader Inion kon niet anders dan hen een brood te geven. Maar die soldaten roken dat ook. De Inions hadden zelf niet veel graan want het meeste moesten ze inleveren. Maar ze konden de soldaten tevreden stellen met een handvol wormstekige appels.

De Engelsen vlogen heel laag over om luchtfoto's te nemen. Dus ze wisten dat er een V1-site was bij 't Jagershof. Als de oorlog nog een week langer geduurd had, waren ze wel komen bombarderen en de boerderij zou dan waarschijnlijk helemaal in puin gelegen hebben. Gelukkig is het zover niet gekomen, anders "Gingen wij hier de lucht in vliegen".

Gerard en Sylvère konden toch een klein beetje met de soldaten communiceren. Indien ze beter Duits hadden gesproken, dan waren ze meer te weten gekomen, maar de soldaten gingen hen ook niet alles vertellen. Een Duitser vertelde ze eens over zijn ervaring op een strand in Normandië. Ze moesten allemaal een put maken in het zand en erin kruipen. Ze kregen allemaal een mitrailleur voor zich. Rond 3.30h 's nachts was er iets te zien op de zee. Heel de horizon lag vol met schepen. Ze kwamen zo vreselijk traag vooruit. Plotseling begonnen ze zo te bombarderen dat het zand over hem vloog. Hij bukte zich in zijn putje en hij wachtte tot het een beetje beterde. Dan sprong hij uit zijn putje en vluchtte hij weg. Hij had geluk gehad dat hij nog leefde. Als ze in het gevecht gezeten hadden, werden ze een beetje achteruitgeschoven en kregen ze een werkje zoals het bewaken van gevangenen.

De avond van de bevrijding hoorden ze al schoten van geschut. De mensen van de boerderij deden die avond hun kleren niet uit om te gaan slapen. Ze sliepen juist boven de plaats waar de soldaten sliepen en maakten voor de gelegenheid een gaatje in het plafond om alles te kunnen volgen. 's Nachts rond 1.30h stopte een vrachtwagen en er rende een soldaat naar de voordeur en hij stampte hard tegen de deur. De soldaten die er gestationeerd waren, deden open en sprongen als hazen die een jager gezien hadden in de vrachtwagen. Ze waren al bijna weggereden toen er nog vlug een soldaat uit de vrachtwagen sprong om het licht te gaan doven, dat ze hadden laten branden. Hij moest zich nog reppen of hij haalde de vrachtwagen niet.

Als de Duitsers weg waren, werd de hele werf geplunderd. Gerard en Sylvère hebben enkele balken kunnen bemachtigen waarmee ze een gebouwtje hebben opgericht voor hun varkens. Maar je moest voorzichtig zijn. Ze kropen op hun knieën ernaar toe, omdat ze niet wisten of alle Duitsers al weg waren.

De Duitsers lieten ook veel munitie achter toen ze vertrokken. Die was opgeslagen in een van de gebouwen van de boerderij. Als de Duitsers weg waren, deden ze heel voorzichtig de deur open, want ze waren bang voor een booby-trap. De munitie werd opgehaald door de gemeente.

De soldaten gingen af en toe eens een pint pakken in "De Jager", een café hier vlak bij. Op een dag keerden ze  stomdronken terug. Ze maakten lawaai voor een heel leger. Gerard nam er één bij de kraag en hij duwde hem tegen de muur. De soldaat was op slag stil en ging rustig slapen.  Een andere keer stootte er een in een dronken bui een geweer omver. Hun geweren stonden blijkbaar op scherp, want er ging een schot af en er zat hier een gat in die muur. Na de oorlog keerde volgens de bazin van het café nog één van die soldaten terug. Dat moet eind de jaren '60 geweest zijn.  Zelf hebben we die kerel niet gezien, we waren die dag juist naar zee.

De oorlogsgebeurtenissen hebben een diepe indruk nagelaten bij Gerard en Sylvére. Het is alsof het gisteren pas gebeurd is.
  

http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/LucEnBalk.JPG 

http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/balk.JPG 

 

 


De balken die ze konden bemachtigen hebben de Inions in Poperinge laten verzagen, want ze waren veel te groot.  Je ziet nog duidelijk de gaten waar twee balken aan elkaar vast zaten met een spie.

http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/groepsfoto.JPG
Links Sylvère Inion (78 jaar) en rechts Gerard Inion (83 jaar).
Achteraan v.l.n.r. Koen Coopman, Egon Braem, Michaël Vancayzeele.

Ook de Duitsers gebruiken "Canada" als naam voor dit bos. Die naam duikt al in de 19de eeuw op.

In 2007 werd deze basis toeristisch ontsloten. Er staan drie infopanelen.

De Canada-basis heeft niet alleen de enige bewaarde richtplaat in West-Vlaanderen. Die plaat is ook uniek in vergelijking met gelijkaardige platen in Frankrijk. Doordat het wagentje met de V1 over de boog diende te rijden, is die laatste ingedeeld in segmenten.

http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/IMG_4106.JPG

In Frankrijk hebben we doorgaans te maken met volledig uitgespaarde bogen, die niet gesegmenteerd zijn.

 http://users.telenet.be/rebel_spem/V1/foto's/canadabossen/InuldigingCanada.jpg

Inwandeling van de V1-basis op 14 maart 2008 (foto Christine Warlop).