Inleiding
In "Stille rebellen" (2000) vertelt Marion Schreiber het verhaal van drie Brusselse studenten die in april 1943 een Jodentransport van Breendonk met bestemming Auschwitz tot een halt konden brengen bij Boortmeerbeek in Vlaams-Brabant. Daarbij konden ze een wagon openmaken, wat 17 Joden toeliet om te ontsnappen. Van dit verhaal maakte VRT-journalist Johan Op de Beeck in 2003 ook een documentaire: "Judentransport XX". Zowel in het boek als in de documentaire, als in de internetencyclopedie Wikipedia wordt deze reddingsoperatie voorgesteld als uniek in Europa.
Nochtans blies op 4 september 1944 het Geheim Leger van Zarren de spoorlijn op waardoor een trein in Diksmuide niet meer verder kon. Een vluchtende Franse arts werd door de SS-bewakers neergeschoten. De overige gevangenen, ongeveer 300 mensen, zouden in een stadsschool ondergebracht worden. De inwoners van Diksmuide verhinderden dit plan en ze trokken de gevangenen vaak letterlijk hun woningen binnen. De Nederlandse SS'ers zagen al gauw het hopeloze van de toestand in en kozen eieren voor hun geld.
Bij de 300 gevangenen waren er 127 Franse en Belgische Joden die op 7 mei 1944 van het Britse Kanaaleiland Alderney vertrokken waren. De bestemming van dit transport was Neuengamme, maar voor de 127 Joden was dit wellicht niet de eindbestemming.
Wat de drie Brusselse studenten in april 1943 durfden, is nationaal en internationaal bekend. Wat het Geheim Leger van Zarren en de Diksmuidse bevolking deden, is amper gekend. Nochtans zijn het dit soort daden, de verzetsdaden en de hulpvaardigheid van de kleine man, die we moeten blijven gedenken.
Die hulpvaardigheid toonde de West-Vlaamse bevolking in augustus 1944 ook tegenover de dwangarbeiders die aan de V1-basissen werkten. En ook die mensen kwamen van Alderney, waar ze gekend waren als de Eerste SS-Bouwbrigade.
Zie ook de doorverwijzingen in het rechtermenu
