V1 in West-Vlaanderen

  • Increase font size
  • Default font size
  • Decrease font size

Ongevallen

In West-Vlaanderen zijn geen V1-basissen operationeel geweest, al heeft het niet veel gescheeld. Er zijn bijgevolg ook geen bombardementen op uitgevoerd. Er zijn wel verkenningsvluchten gemeld: boven het Helleketelbos (Poperinge) en de Boshoek (Reninge) bijvoorbeeld. De geallieerden hadden hun handen vol met het bombarderen van basissen in Noord-Frankrijk, die operationeel waren van 13 juni 1944 tot kort voor de Bevrijding, begin september. Wat er bij zo'n bombardement kon fout lopen, hebben wij kunnen vaststellen in het Frans-Vlaamse plaatsje Merckeghem.

In de nacht van 24 op 25 juni 1944 kwamen er in Merckeghem 14 mensen om het leven bij een geallieerd bombardement dat bestemd was voor de V1-basis van Volckerinckhove, zo'n drie kilometer verderop.


MerckeghemOp vrijdag 8 oktober 2004 brachten wij een bezoek aan Merckeghem, waar we gastvrij ontvangen werden door burgemeester Guy Deram (rechts op de foto) oud-burgemeesters David Paccou (links naast Ricky Claus) en Roger Sterckeman en heel wat getuigen van dat 60 jaar oude drama. Het gesprek verliep deels in het Vlaams. De geallieerden waren niet op de hoogte van het feit dat de lanceerhelling van Volckerinchove al 's morgens om 9 uur zwaar getroffen was en een nieuw bombardement bijgevolg niet nodig was.

 

 

PlakaatOm elf uur 's avonds brak de hel los. In 25 minuten werden ca 1.000 bommen afgeworpen. Eerst fosforbomen om het doelwit te markeren voor hoger vliegende vliegtuigen met exploderende bommen. Heel wat bommen waren voorzien van een vertragingsmechanisme waardoor er tot 's anderendaags 's middags nog ontploffingen vielen. Marcel Poumaere, toen 18 jaar, verloor zijn ouders en twee zussen in het nachtelijke bombardement. In de pastorie (nu "mairie" of gemeentehuis) kwam de pastoor om het leven. (Foto gedenkplaat) Merckeghem maakt voor ons duidelijk wat er bij ons had kunnen gebeuren als de bevrijders langer op zich hadden laten wachten.

4 juli 1944. Op 4 juli "kwam een V1 terecht in de weide van Maurice Vanheste, St.-Sixtusstraat 59 in Poperinge. De hoeve en een drietal huizen liepen schade op. Heel wat woningen in de omtrek hadden glasschade. Men gewaagt van 250 huizen. In de weide liep een ezel, waarmee Maurice de melkronde deed. Die bleef ongedeerd, maar een "loper" (renpaard) werd een poot afgerukt en achteraf afgemaakt." (Quaghebeur, 1998, blz. 246). Op dezelfde dag ontplofte "rond 5.30 uur 's namiddags een vliegende bom rond Wijtschate" (Duflou, blz. 178).

8 juli 1944. Om drie uur 's morgens sloeg in de Westkerkestraat te Eernegem een V1 in. "Naast de diverse gewonden en veel materiële schade waren er drie dodelijke slachtoffers: vader Edward Dereere (62 j.) en deongevallen-kortemark.jpg ongehuwde zoon Omer Dereere (33j.) alsook Margriet Vanthournout (26j.)" (Naert, blz. 94-95).

Juni-juli1944. Twee V1's stortten neer op Kortemark. Eén op de hofstede Jos Lambrechts (13 juni). In de Amersveldestraat 67 werd de woning van Constant Decleir en Celina Bruynooghe verwoest op 25 juli 1944. Constant Decleir was op slag dood.  Zijn echtgenote en de jongste zoon bevonden zich achter het huis en dit betekende hun redding. Camiel zat ondergedoken op een andere beorderij. Links op de foto het vernielde huis van Constant Decleir.  Ook het huis van de buren was totaal verwoest. De V1 was zoals gewoonlijk 's avonds laat gelanceerd door een vliegtuig. (Info Camiel Decleir).  Als de V1 niet startte, dan dienden de piloten de V1 toch te droppen omdat ze anders niet konden landen.

21 juli 1944. Geallieerde bombardementen op het spoorwegknooppunt Kortrijk kostten aan heel wat mensen het leven: 250 op 26 maart 1944 en nog eens 168 op 21 juli 1944. Dat laatste bombardement was in de eerste plaats bedoeld om het transport van V1's naar Noord-Frankrijk te verhinderen. (Wauters, blz. 33)

Kamiel
27 juli 1944. Op de wijk Rozenhille van het gehucht De Klyte (bij Reningelst) stortte een V1 neer die een half uur stuurloos boven het gehucht was blijven cirkelen. Dit kwam door een fout in het besturingsmechanisme dat bij ca. 1% vn de V1's voorkwam. De Duitsers noemden dit een "Kreisläufer". De V1 kwam uiteindelijk neer bij de hoeve van het echtpaar Leon Van Oost- Judith Saint-Germain. Gelukkig ontplofte hij niet.
Nochtans werd landbouwersknecht Camiel Dequecker (foto) die op een aardappelveld aan het werken was, dodelijk geraakt door een tik van de vleugel van de bom.
Een dag of vier na dit dodelijke ongeval brachten de Duitsers de bom ter plaatse tot ontploffing. Daarbij werd toch nog heel wat schade aangericht aan de hoevegebouwen. (Hooreweghe, blz. 29-33)

21-22 augustus 1944. "In de nacht van 21 op 22 augustus valt een V1 neer in Damme, na gelanceerd te zijn door een vliegtuig in St.-Kruis bij Brugge. Hij ontploft niet." (Zig, 25/08/1944).


2 september 1944. "Rond 12.30 uur waren Engelse vliegers boven de gemeente (Vlamertinge) en schoten een Duitse vrachtauto in brand, langs de Hospitaalstraat, nabij de herberg "De Campagne". Deze vrachtwagen vervoerde vijf ongeladen torpedo's en reed Elverdingewaarts. De zoon Oscar van de landbouwer Jules Lemahieu was daar juist op dat ogenblik met paard en kar. Het paard werd door mitrailleusekogels gedood en de jonge landbouwer kwam er met de schrik van af." (Duflou, blz. 86).
(Foto : Elementen van een lanceerhelling op het vliegveld van Dikkebus/Vlamertinge.)

 

Elverdinge3 september 1944. Ter compensatie van het verlies aan basissen in Normandië, richtte het 155ste Duitse Flakregiment in allerijl een nieuwe "Abteilung IX" op in West-Vlaanderen. In de zomer van 1944 waren er tussen Steenvoorde en Torhout 18 V1-lanceerhellingen in aanbouw en 18 gepland.
In het kasteeldomein "Caelemont" (Ruien, Oost-Vlaanderen) werd eind augustus 1944 een depot in gereedheid gebracht, dat de West-Vlaamse basissendiende te bevoorraden. Toen de geallieerden onverwacht snel oprukten, brachten de Duitsers de reeds aangevoerde V1's in het kasteelpark (56) tot ontploffing op 3 september 1944. De ravage was enorm.

Op 8 oktober 1944 slaat een V1 in op een afgelegen tweewoonst op de wijk Kappaert te Zwevegem. Er vallen drie dodelijke slachtoffers: Madeleine Vercruysse (31 jaar), haar dochter Georgette Vanassche (4 jaar) en Mariette Vandeburie (15 jaar).

15 november 1944. Een V1 stortte neer op de wijk Bosmolens in Izegem.  Drie werkmanshuisjes in de Bosdreef werden volledig vernield en er vielen vijf doden.  Magdalena Parmentier (echtgenote Florent Deldale) en haar twee kinderen Jacques en Maria Deldaele.  In het huisje ernaast overleed Charles Deldale en zijn kleinkind Mariette. In het derde huis vielen als bij wonder geen doden  (Naessens, blz. 436.)

29 december 1944. Om 17 uur te Wortegem bij Anzegem. "V1 die de tuin achter het huis van Adolf Demeulmeester in een enorme krater herschiep en een paar hokken wegveegde." De moeder en een zeven maanden oude baby raakten gewond, maar herstelden. (Wauters, blz. 42)

December 1944. V1 op een veld te Ingooiegem. Veel schade.
In St.-Denijs: "Van drie hoeven en vele woningen te Sint-Denijs en te Kooigem bleef geen ruit geheel en werden dakpannen weggeslingerd." (Wauters, blz. 43) De gemeenten Bossuit, Kooigem en St.-Denijs vingen ook veel kinderen op die Antwerpen ontvluchtten voor de V1's en V2's. (Wauters, blz. 43)

De laatste V1 in onze provincie sloeg in te Tielt op 2 maart 1945.